عهدشکنی با خدا (قرآن)در این مقاله آیات مرتبط با عهدشکنی با خدا معرفی و بررسی می‌شوند. فهرست مندرجات۲ - زمینه عهدشکنی با خدا ۳ - ناپسند بودن عهد شکنی ۴ - عامل عهدشکنی با خدا ۴.۱ - غفلت ۴.۲ - التقاط در اعتقادات ۵ - تبعات عهدشکنی با خدا ۵.۱ - زیان به خود ۵.۲ - خروج از فطرت و نقض میثاق ۵.۳ - خیانت به ضمانت الهی ۶ - در معرض عهدشکنی بودن ۷ - عناوین مرتبط ۸ - پانویس ۹ - منبع ۱ - عهدشکنی بنیاسرائیلنقض عهد با خداوند از سوى بنی‌اسرائیل زمان موسی علیه‌السلام: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ • وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ لا تَسْفِكُونَ دِماءَكُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ • ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ • وَ لَقَدْ جاءَكُمْ مُوسى بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ • وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ أُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَما يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛و به ياد آوريد زمانى را كه از بنى‌اسرائيل پيمان گرفتيم كه جز خداوند يگانه را پرستش نكنيد؛ و به پدر و مادر و خويشاوندان و يتيمان و مستمندان نیکی كنيد؛ و به مردم سخن نيك بگوييد؛ و نماز را برپا داريد؛ و زکات بپردازيد. سپس با اين‌كه پيمان بسته بوديد همه شما- جز عدّه كمى- سرپيچى كرديد؛ و از وفاى به پيمان خود روى‌گردان شديد. و هنگامى را كه از شما پيمان گرفتيم كه خون هم را نريزيد؛ و يكديگر را از سرزمين خود، بيرون نكنيد. سپس شما پذيرفتيد؛ و بر اين پيمان گواه بوديد. و شما آنهايى هستيد كه يكديگر را مى‌كشيد و جمعى از خودتان را از سرزمينشان بيرون مى‌كنيد؛ و در اين گناه و تجاوز، از يكديگر پشتيبانى مى‌كنيد؛ و اينها همه نقض پيمانى است كه با خدا بسته‌ايد در حالى كه اگر بعضى از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند، فدیه آنان را مى‌دهيد و آزادشان مى‌كنيد)؛ با اين‌كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آيا به بعضى از دستورات كتاب خدا ايمان مى‌آوريد، و به بعضى كافر مى‌شويد؟! کیفر كسى از شما كه اين عمل تبعيض در ميان احكام و قوانين الهى را انجام دهد، جز رسوايى در اين جهان، چيزى نخواهد بود، و روز رستاخیز به شديدترين عذابها گرفتار مى‌شوند. و خداوند از آنچه انجام مى‌دهيد غافل نيست. و نيز موسى آن همه دلايل روشن براى شما آورد، وشما پس از غيبت او، گوساله را براى پرستش انتخاب كرديد؛ در حالى كه ستمكار بوديد. و به ياد آوريد زمانى را كه از شما پيمان گرفتيم؛ و کوه طور را بر فرازتان برافراشتيم؛ و گفتيم: آنچه را از آيات و فرمان‌ها به شما داده‌ايم با قدرت بگيريد، و بشنويد (و اطاعت كنيد). آنها گفتند: شنيديم؛ ولى مخالفت كرديم. و دلهاى آنها، بر اثر كفرشان، با محبّت گوساله آميخته شد. بگو: ايمان شما، چه فرمان بدى به شما مى‌دهد، اگر ايمان داريد!» ۲ - زمینه عهدشکنی با خداوفا نكردن انسان در عهد با خداوند، نشانه بى‌ايمانى و کفر: «وَ لَقَدْ جاءَكُمْ مُوسى بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ • وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ أُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَما يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ • أَ وَ كُلَّما عاهَدُوا عَهْداً نَبَذَهُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛و نيز موسى آن همه دلايل روشن براى شما آورد، وشما پس از غيبت او، گوساله را براى پرستش انتخاب كرديد؛ در حالى كه ستمكار بوديد. و به ياد آوريد زمانى را كه از شما پيمان گرفتيم؛ و كوه طور را بر فرازتان برافراشتيم؛ و گفتيم: آنچه را از آيات و فرمان‌ها به شما داده‌ايم با قدرت بگيريد، و بشنويد (و اطاعت كنيد). آنها گفتند: شنيديم؛ ولى مخالفت كرديم. و دلهاى آنها، بر اثر كفرشان، با محبّت گوساله آميخته شد. بگو: ايمان شما، چه فرمان بدى به شما مى‌دهد، اگر ايمان داريد! و آياچنين نيست كه هر بار آنها (یهود) پيمانى با خدا و پيامبر بستند، گروهى از ايشان آن را شكستند؟! آرى، بيشتر آنان ايمان نمى‌آورند.» ۳ - ناپسند بودن عهد شکنینقض عهد با خداوند، ناپسند و داراى ملامت: «وَ لَقَدْ جاءَكُمْ مُوسى بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ • وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ أُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَما يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛و نيز موسى آن همه دلايل روشن براى شما آورد، وشما پس از غيبت او، گوساله را براى پرستش انتخاب كرديد؛ در حالى كه ستمكار بوديد. و به ياد آوريد زمانى را كه از شما پيمان گرفتيم؛ و كوه طور را بر فرازتان برافراشتيم؛ و گفتيم: آنچه را از آيات و فرمان‌ها به شما داده‌ايم با قدرت بگيريد، و بشنويد (و اطاعت كنيد). آنها گفتند: شنيديم؛ ولى مخالفت كرديم. و دلهاى آنها، بر اثر كفرشان، با محبّت گوساله آميخته شد. بگو: ايمان شما، چه فرمان بدى به شما مى‌دهد، اگر ايمان داريد!» ۴ - عامل عهدشکنی با خدابرخی عوامل نقض عهد با خداوند عبارتند از: ۴.۱ - غفلتغفلت انسان از فرجام اعمال خود، عامل نقض عهد با خداوند: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ لا تَسْفِكُونَ دِماءَكُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ • ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ؛و هنگامى را كه از شما پيمان گرفتيم كه خون هم را نريزيد؛ و يكديگر را از سرزمين خود، بيرون نكنيد. سپس شما پذيرفتيد؛ و بر اين پيمان گواه بوديد. و شما آنهايى هستيد كه يكديگر را مى‌كشيد و جمعى از خودتان را از سرزمينشان بيرون مى‌كنيد؛ و در اين گناه و تجاوز، از يكديگر پشتيبانى مى‌كنيد؛ و اينها همه نقض پيمانى است كه با خدا بسته‌ايد در حالى كه اگر بعضى از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند، فديه آنان را مى‌دهيد و آزادشان مى‌كنيد)؛ با اين‌كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آيا به بعضى از دستورات كتاب خدا ايمان مى‌آوريد، و به بعضى كافر مى‌شويد؟! كيفر كسى از شما كه اين عمل تبعيض در ميان احكام و قوانين الهى را انجام دهد، جز رسوايى در اين جهان، چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز به شديدترين عذابها گرفتار مى‌شوند. و خداوند از آنچه انجام مى‌دهيد غافل نيست.» ۴.۲ - التقاط در اعتقاداتالتقاط در اعتقادات، عامل نقض عهد با خداوند: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ لا تَسْفِكُونَ دِماءَكُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ • ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ؛و هنگامى را كه از شما پيمان گرفتيم كه خون هم را نريزيد؛ و يكديگر را از سرزمين خود، بيرون نكنيد. سپس شما پذيرفتيد؛ و بر اين پيمان گواه بوديد. و شما آنهايى هستيد كه يكديگر را مى‌كشيد و جمعى از خودتان را از سرزمينشان بيرون مى‌كنيد؛ و در اين گناه و تجاوز، از يكديگر پشتيبانى مى‌كنيد؛ و اينها همه نقض پيمانى است كه با خدا بسته‌ايد در حالى كه اگر بعضى از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند، فديه آنان را مى‌دهيد و آزادشان مى‌كنيد)؛ با اين‌كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آيا به بعضى از دستورات كتاب خدا ايمان مى‌آوريد، و به بعضى كافر مى‌شويد؟! كيفر كسى از شما كه اين عمل تبعيض در ميان احكام و قوانين الهى را انجام دهد، جز رسوايى در اين جهان، چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز به شديدترين عذابها گرفتار مى‌شوند. و خداوند از آنچه انجام مى‌دهيد غافل نيست.» ۵ - تبعات عهدشکنی با خدابرخی از آثار و تبعات عهدشکنی با خداوند عبارتند از: ۵.۱ - زیان به خودعهدشكنى با خداوند، موجب زیان به خود: «إِنَّ الَّذِينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً؛به يقين كسانى كه با تو بیعت مى‌كنند در حقيقت تنها با خدا بيعت مى‌نمايند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر كس پيمان‌شكنى كند، تنها به زيان خود پيمان مى‌شكند؛ و آن كس كه نسبت به عهدى كه با خدا بسته وفا كند، بزودى پاداش عظيمى به او خواهد داد.» ۵.۲ - خروج از فطرت و نقض میثاقكفر ورزيدن به خداوند و انكار ربوبیّت يگانه او، خروج از فطرت و شكستن ميثاق او: «وَ ما لَكُمْ لا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ... وَ قَدْ أَخَذَ مِيثاقَكُمْ ...؛چرا به خدا ايمان نمى‌آوريد ... و از شما پيمان گرفته است (پيمانى از طريق فطرت و خرد)....» ۵.۳ - خیانت به ضمانت الهیعهدشكنى با خدا، به منزله خیانت به ضمانت الهى: «وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَيْمانَ بَعْدَ تَوْكِيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا ...؛و هنگامى كه با خدا عهد بستيد، به عهد او وفا كنيد؛ و سوگندها را بعد از محكم ساختن نشكنيد، در حالى كه خدا را ضامن بر سوگند خود قرار داده‌ايد....» ۶ - در معرض عهدشکنی بودنانسان، در معرض شكستن عهد و پيمانهاى خويش با خدا: «وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَيْمانَ بَعْدَ تَوْكِيدِها ...؛و هنگامى كه با خدا عهد بستيد، به عهد او وفا كنيد؛ و سوگندها را بعد از محكم ساختن نشكنيد....» ۷ - عناوین مرتبطسوداگری با عهد خدا (قرآن)، آثار عهدشکنی با خدا (قرآن)، عوامل عهدشکنی با خدا (قرآن)، کیفر عهدشکنی با خدا (قرآن)، موانع عهدشکنی با خدا (قرآن). ۸ - پانویس
۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۱، ص۲۸۹، برگرفته از مقاله «عهدشکنی با خدا». |